Shaxs huquqlarini himoya qilishda yangi imkoniyatlar

2025-yil 28-yanvarda O‘zbekiston Respublikasining «Shaxsning huquq va erkinliklarini ishonchli himoya qilish kafolatlarini yanada kuchaytirishga qaratilgan ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida»gi 1022-sonli qonuni qabul qilindi. Ushbu qonun sud-tergov jarayonlarida inson huquqlarini himoya qilish mexanizmlarini takomillashtirishga qaratilgan.
Asosiy o‘zgarishlar quyidagilardan iborat:
Tergov sudyalari vakolatlarining kengaytirilishi: Qonunda tergov sudyalarining sudga qadar bo‘lgan jarayonda shaxsning huquq va erkinliklariga rioya etilishini nazorat qilish vakolatlari belgilandi. Bu vakolatlar qatoriga qamoqqa olish yoki uy qamog‘iga olish ehtiyot choralarini qo‘llash, telefon va boshqa telekommunikatsiya qurilmalari orqali olib boriladigan so‘zlashuvlarni eshitib turish va uzatiladigan axborotni olish kabi masalalarni ko‘rib chiqish kiradi.
Telefon so‘zlashuvlarini eshitib turish tartibining belgilanishi: Gumon qilinuvchi, ayblanuvchi yoki sudlanuvchining telefon orqali olib boriladigan so‘zlashuvlarini eshitib turish faqat sudning ajrimiga binoan amalga oshirilishi belgilandi. Favqulodda hollarda, sud roziligisiz ham bunday eshitishlar amalga oshirilishi mumkin, biroq bu haqda sud va prokurorga 24 soat ichida xabar berilishi lozim.
Mulkni xatlash tartibining takomillashtirilishi: Gumon qilinuvchi yoki ayblanuvchining oila a’zolarining normal turmushini ta’minlash uchun zarur bo‘lgan uy-joy, kiyim-kechak va boshqa buyumlar xatlashdan mustasno etildi. Mulkni xatlash faqat sud ajrimiga binoan amalga oshirilishi belgilandi, favqulodda hollarda esa tergovchi yoki surishtiruvchining qarori bilan sud roziligisiz ham xatlash mumkin, lekin bu haqda sud va prokurorga 24 soat ichida xabar berilishi shart.
Ushbu o‘zgartirishlar mamlakatimizda inson huquqlarini himoya qilish tizimini yanada mustahkamlashga xizmat qiladi.
Namangan tumanlararo ma’muriy sudi raisi Faxriddin Madraximov
Namangan tumanlararo ma’muriy sudi devonxona mudiri Baxodir Mamadaliyev